रसुवा। रसुवागढी–केरुङ सीमा क्षेत्रमा मंगलवार बिहान अकस्मात आएको बाढीले ठूलो जनधनको क्षति पुर्‍याएको छ। कुनैपनि वर्षा वा पहिरोको पूर्वसूचना नहुँदा स्थानीय प्रशासन, सुरक्षाकर्मी र सर्वसाधारणसमेत अचम्भित बनेका छन्।

नेपाल–चीन सिमानामा पर्ने ल्हेन्दे खोला उर्लिएपछि भोटेकोशीमा मिसिँदै ठूलो बाढीको रूप लिएर आएको थियो। बाढीको बहाव यति तीव्र थियो कि मितेरी पुल आसपासका भौतिक संरचनाहरू क्षतिग्रस्त भए, दर्जनौं मानिस सम्पर्कविहीन भए र दर्जनौं गाडी बगाइएका छन्।

सुरक्षाकर्मीको सतर्कता र बलिदान

बाढी सुरु हुँदा ड्युटीमा खटिएका प्रहरी असई लालबहादुर श्रेष्ठले सबैभन्दा पहिले बाढीको खबर टिमुरे प्रहरी कार्यालयमा जानकारी दिएका थिए। सुरक्षाकर्मीहरू तत्काल सक्रिय भए पनि उनीहरू आफैं बाढीको चपेटामा परे। श्रेष्ठसहित ३ जना प्रहरीको ज्यान गएको पुष्टि भएको छ। श्रेष्ठको शव चितवनको त्रिशूली नदी किनारमा फेला परेको छ।

उद्धार कार्य र क्षतिको विवरण

बाढीपछि सुरु गरिएको उद्धारमा नेपाली सेना, प्रहरी र सशस्त्र प्रहरी परिचालित भए। ३० जनालाई हेलिकोप्टरमार्फत उद्धार गरिएको छ भने अन्य २७ जनालाई स्थलमार्गबाट सुरक्षित स्थानमा पुर्‍याइएको छ। हालसम्म ९ जनाको शव फेला परेको छ भने १९ जना अझै बेपत्ता छन्। बेपत्ता हुनेमा ६ चिनियाँ नागरिक, ५ कन्टेनर चालक, र अन्य सर्वसाधारण छन्।

सुक्खा बन्दरगाह र भन्सार यार्ड क्षेत्रमा निर्माणाधीन संरचना, कन्टेनर र सवारीसाधन बाढीले बगाएको छ। रसुवागढी जलविद्युत् आयोजनाको ड्याममा पनि गम्भीर क्षति पुगेको छ।

बिनावर्षा बाढीको सम्भावित कारण

जल तथा मौसम विज्ञान विभागले यस बाढीलाई अत्यधिक वर्षाको कारण नभई सम्भवतः तिब्बत क्षेत्रका हिमताल विस्फोट (GLOF) को परिणाम मानिएको प्रारम्भिक अनुमान सार्वजनिक गरेको छ। विभागले बाढीको वास्तविक कारण पत्ता लगाउन भूउपग्रह तस्बिरहरूको विश्लेषण गर्न सुरु गरिसकेको छ।

राजनीतिक र प्रशासनिक प्रतिक्रिया

प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली नेतृत्वको उच्चस्तरीय टोलीले घटनास्थलको निरीक्षण गरेको छ। भ्रमणका क्रममा प्रधानमन्त्रीले बेपत्ता नागरिकको खोजी, पीडितको राहत तथा क्षतिग्रस्त संरचनाको पुनर्निर्माणबारे चासो व्यक्त गरे। उनको टोलीमा उपप्रधानमन्त्रीदेखि सुरक्षासंस्थाका प्रमुखहरू, चिनियाँ राजदूतसमेत सहभागी थिए।

विद्युत् उत्पादनमा गम्भीर असर

बाढीका कारण करिब २०० मेगावाट विद्युत् उत्पादन रोकिएको छ। रसुवागढी, चिलिमे, त्रिशूली ३A र ३B परियोजनाहरू प्रभावित भएका छन्। चिलिमेको टेलरेसमा पानी पसेको र त्रिशूली ३A का हेडवर्क्स बगेको प्राधिकरणले जनाएको छ।

सन्देश र सचेतना

यो घटना नेपाल–चीन सीमामा हिमताल विस्फोट र जलवायु परिवर्तनको सम्भावित असरबारे गम्भीर चेतावनी बनेर देखिएको छ। विभागले त्रिशूली र बूढीगण्डकी नदी आसपासका बासिन्दालाई उच्च सतर्कता अपनाउन आग्रह गरेको छ।